فصلنامه بهداشت و ایمنی کار

مقدمه: با صنعتی شدن جوامع، حوادث ناشی از کار به عنوان یکی از عوامل تهدید کننده حیات آدمی ظهور نمودند و در حال حاضر آنالیز علل حوادث و تهیه اقدامات کنترلی جهت پیشگیری از وقوع مجدد حوادث با علل وقوع مشابه، امری ضروری به حساب می آید.
 

روش کار: روش پژوهش حاضر به صورت توصیفی تحلیلی می‌باشد که در این راستا، داده‌های گردآوری شده به روش ترکیبی Ishikawa و SCATتجزیه و تحلیل شده و نتایج حاصل از رابطه بین متغیرها مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس، ابتدا حوادث منجر به قطع عضو در کار با دستگاه‌های پرس (گیر کردن بین دو جسم) بر اساس روش Ishikawa مورد آنالیز قرار گرفت و سپس خروجی علل وقوع حوادث در سه دسته علل مستقیم، علل واسط و علل ریشه‌ای و به همراه اقدامات کنترلی در جدول SCAT جای‌گذاری شد. نتایج حاصل از توزیع پرسش‌نامه گردآوری و تاثیر علل وقوع حوادث از طریق آزمون کای دو و رتبه بندی آن‌ها از طریق آزمون فریدمن مشخص و بر اساس علل وقوع حوادث، اقدامات کنترلی متناسب تهیه و پیشنهادات لازم ارایه گردید.
 

یافته ها: مهم‌ترین علل واسط وقوع حوادث، عجله و شتاب در انجام کار، مهم‌ترین علل ریشه‌ای وقوع حوادث، سرپرستی نامناسب و نظارت غیر اثر بخش و از مهم‌ترین اقدامات کنترلی، استقرار سیستم مدیریت HSE موثر در سازمان می‌باشد.
 

نتیجه گیری: مطابق این پژوهش اصلی ترین علت واسط بروز حوادث منجر به قطع عضو در کار با دستگاه‌های پرس، عجله و شتاب در کار به دلیل افزایش تیراژ تولید علی الخصوص از سوی کارکنان شرکت‌های پیمانکاری می‌باشد. از طرفی پویا نبودن سیستم HSE در کنار نظارت غیر اثر بخش بر رفتار نا امن کارکنان از سوی لایه‌های اول مدیریت و نظارت در کف کارگاه‌ها، از عوامل ریشه‌ای بروز این‌گونه حوادث شناسایی گردید.