فصلنامه بهداشت و ایمنی کار

مقدمه: اختلالات اسکلتی- عضلانی مرتبط با کار ، شایع‌ترین بیماری ها و آسیب های شغلی کارگران را تشکیل می دهد. وضعیت های نامناسب بدن در حین کار و حمل بار دستی از مهم ترین عوامل خطر اختلالات اسکلتی- عضلانی در بین شاغلین حرفه‌های مختلف ‌می‌باشد. به دلیل اهمیت شناخت این عوامل و  پیشگیری از بروز، اختلالات مطالعه فوق با هدف بررسی شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی و ریسک فاکتور های شغلی آن در شاغلین صنعت خودرو سازی سایپا شهر کاشان در سال 1390انجام گردید.

روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی برروی37 فعالیت و 84 وظیفه کاری در بین کارگرانی که وظیفه حمل بار را بر عهده داشتند انجام گرفت. برای شناسایی اختلالات اسکلتی- عضلانی از پرسشنامه نقشه بدن(body map) استفاده گردید و ریسک فاکتور های شغلی مربوطه نیز با استفاده از روش شاخص کلیدی 1(KIM) به‌دست آمد. داده های به‌دست آمده نیز با استفاده از نرم افزار‌های  SPSS و Excel  تجزیه و تحلیل گردیدند.

یافته ها: بیش‌ترین شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی بین گروه‌های شغلی در نواحی کمر و قسمت فوقانی پشت (92%) بوده است. با توجه به نتایج به‌دست آمده از روش شاخص کلیدی ، افرادی که وظیفه حمل و نصب دستی تایر ، نصب صندلی و حمل موتور توسط شاتل را بر عهده داشتند، به ترتیب با کسب عدد ریسک 66، 52 و 52 دارای بیشترین سطح ریسک بودند. تعداد 3 نفر(3.6%) سطح ریسک 1،40 نفر(47.6%)  سظح ریسک 2، 38نفر(45.2%) سطح ریسک 3 و نیز 3نفر(3.6%)سطح ریسک 4را کسب نمودند.

نتیجه گیری: عمده ترین مشکل در شاغلین، مربوط به وضعیت نامطلوب بدن ،حمل بار دستی و پیچش و خمش در ناحیه کمر است و به همین دلایل اختلالات اسکلتی- عضلانی در ناحیه کمر بیش‌ترین شیوع را دارد.  با توجه به شیوع بالای اختلالات اسکلتی-عضلانی مداخلات ارگونومیکی مناسب مانند اقدامات مهندسی ومدیریتی می تواند متغیر های مورد نظر(پوسچر،وزن بار،زمان حمل بار، شرایط محیط کار)را در حد ممکن کاهش دهد وسطح ریسک را به حد قابل قبول برساند.