اسماعیل جوادی، جمشید یزدانی چراتی، محمود محمدیان،
دوره ۹، شماره ۲ - ( ۳-۱۳۹۸ )
چکیده
مقدمه: یکی از آلاینده های مضر در محیط های داخلی، ذرات معلق در هوا هستند که در این بین ذرات با قطر کوچک تر از ۵/۲ میکرون بسیار خطرناک بوده و منجر به بیماری های ریوی و سرطان می گردد. در مطالعه حاضر به بررسی غلظت ذرات PM۲,۵ در هوای فروشگاه های تهیه غذای آماده و محاسبه ریسک سرطان زایی این ذرات در کارگران مواجهه یافته پرداخته شد.
روش کار: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی تمامی ۱۳۲ فروشگاه تهیه غذای آماده شهرساری وارد مطالعه شدند. اندازه گیری ذرات PM۲,۵ در هوا توسط دستگاه کالیبره شده قرائت مستقیم GRIMM-monitor صورت گرفت. داده های به دست آمده توسط نرم افزاهای SPSS۱۶ و Prism۶ با استفاده از آزمون های تی، هم بستگی پیرسون و آمار توصیفی آنالیز شد. نهایتاً ریسک سرطان زایی ذرات برای کارگران مواجهه یافته با استفاده از روابط توصیه شده در روش EPA محاسبه گردید.
یافته ها: میانگین غلظت ذرات PM۲,۵ در داخل فروشگاه ها (µg/m۳ ۵/۳۰۸) به طور معنی داری بیش تر از غلظت آن در هوای بیرون (۹۸µg/m۳/۱۲۱) بود. بیش ترین هم بستگی میان غلظت ذرات داخل با استعمال سیگار (۳۶۶/۰) و تهویه موضعی (۳۸۴/۰-) به دست آمد. غلظت ذرات معلق در داخل و خارج فروشگاه ها به ترتیب ۸/۸ و ۳/۴ برابر حد مجاز EPA بود. ریسک سرطان زایی در نبود پخت و پز برابر ۶/۵ در ۱۰۰هزار نفر بوده و در هنگام پخت و پز این ریسک ۵/۳ برابر افزایش یافته و به ۹۷/۱ در ۱۰ هزار نفر رسیده است.
نتیجه گیری: موثرترین منبع در افزایش غلطت ذرات در هوای فروشگاه ها، ذرات منتشره از فرآیند پخت و پز می باشد. تراکم ذرات PM۲,۵ در داخل و خارج فروشگاه ها بسیار بالاتر از حد مجاز EPA است. هم چنین ریسک سرطان برای کارکنان غیرقابل قبول می باشد که نیازمند راه کارهای اساسی برای کنترل آلودگی در منبع تولید آن می باشد.
