فاروق محمدیان، محسن فلاحتی، میلاد عباسی، مجتبی ذکائی،
دوره ۱۳، شماره ۳ - ( ۷-۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه: امروزه بسیاری از صنایع دارای عوامل متعدد آسیب رسان به سلامت هستند و این امر منجر به مواجهه توام با این عوامل خواهد شد. صدا از شایع‌ترین پارامترهای فیزیکی در محیط کار است. از طرف دیگر گرما نیز به علت فرآیندهای متنوع انرژی بر در صنایع رو به افزایش است. بنابراین این مطالعه با هدف تعیین تغییرات پارامترهای فیزیولوژیک و توجه دیداری – شنیداری در مواجهه حاد توام با گرما وصدا انجام شد.
روش کار: در این مطالعه تجربی تعداد ۷۲ نفر (۳۶ مرد و ۳۶ زن) در محدوده‌ی سنی ۲۳ تا ۳۳ سال بر اساس معیارهای ورود به مطالعه شرکت داشتند. در مجموع ۱۲ حالت آزمایش (۳ سطح دما و ۴ تراز فشار صوت) مختلف انجام شد. آزمایش برای هر فرد در ۴ مرحله طی یک روز مشخص انجام شد. مدت مواجهه با هر حالت نیم ساعت و بین هر حالت آزمایش نیز نیم ساعت استراحت داده شد. نمونه بزاق هر آزمایش‌شونده قبل و بلافاصله بعد از مواجهه با صدا و گرما با هدف تعیین میزان کورتیزول بزاق جمع‌آوری شد. همچنین آزمون عملکرد پیوسته دیداری و شنیداری (IVA)، به‌صورت همزمان، توسط شرکت‌کنندگان نیز ثبت شد.
یافته ها: نتایج مواجهه توأم با صدا و گرما بر توجه دیداری و شنیداری نشان داد، تنها دو حالت مواجهه توأم SPL۹۵+WBGT۳۴ و SPL۹۵+WBGT۲۹ کاهش معنادار (۰۵/۰ P <) توجه دیداری و شنیداری گردید. علاوه بر این نتایج نشان داد که مواجهه مستقل با صدا در ترازهای ۸۵ و ۹۵ دسی‌بل و مواجهه با گرما در سطوح دمای‌تر گوی‌سان ۳۴ و ۲۹ درجه سانتی گراد باعث افزایش قابل‌ملاحظه و معنادار (۰۵/۰ P <) کورتیزول بزاق بعد از مواجهه می‌شوند. نتایج اثر مواجهه توأم با صدا و گرما بر کورتیزول بزاق نشان داد که ۳ حالت آزمایشی مواجهه توأم (SPL۸۵+WBGT۳۴، SPL۹۵+WBGT۲۹ و SPL۹۵+WBGT۳۴) باعث افزایش قابل‌ملاحظه و معنادار (۰۰۱/۰ P <)، کورتیزول بزاق شده است.
نتیجه‌گیری: کورتیزول بزاق را می‌توان بعنوان یک شاخص فیزیولوژیک برای ارزیابی مواجهه با صدا و گرما توصیه کرد. همچنین کورتیزول بزاق نسبت به عملکرد شناختی بیشتر تحت تأثیر مواجهه صدا و گرما قرار می‌گیرد.
