دوره ۱۵، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۴ )
جلد ۱۵ شماره ۱ صفحات ۳۵-۱۸ |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Vosoughi S, Alamshah E S, Abolghasemi Talkhooncheh J, Taqizade S. A Multifaceted Investigation of Factors Contributing to General Fatigue in Hot Work Environments. J Health Saf Work 2025; 15 (1) :18-35
URL: http://jhsw.tums.ac.ir/article-1-7121-fa.html
URL: http://jhsw.tums.ac.ir/article-1-7121-fa.html
وثوقی شهرام، عالمشاه انسیه السادات، علی‌محمدی ایرج، ابوالقاسمی طالخونچه جمیله، تقی زاده سمیه. بررسی عوامل موثر بر خستگی در محیط های کاری گرم با رویکرد چند بعدی. بهداشت و ایمنی کار. ۱۴۰۴; ۱۵ (۱) :۱۸-۳۵
شهرام وثوقی۱ 
، انسیه السادات عالمشاه* ۲، ایرج علی‌محمدی۱، جمیله ابوالقاسمی طالخونچه۳ ، سمیه تقی زاده۴
، انسیه السادات عالمشاه* ۲، ایرج علی‌محمدی۱، جمیله ابوالقاسمی طالخونچه۳ ، سمیه تقی زاده۴
۱- گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات بهداشت کار، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
۲- گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات بهداشت کار، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران ،ensiealamshah2@gmail.com
۳- گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، گروه آمار، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
۴- کارشناس بهداشت کار صنعتی، واحد ایمنی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، ایران، اهواز
۲- گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات بهداشت کار، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران ،
۳- گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، گروه آمار، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
۴- کارشناس بهداشت کار صنعتی، واحد ایمنی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، ایران، اهواز
چکیده: (۷۴ مشاهده)
مقدمه: استرس گرمایی با افزایش موج گرمای جهانی یک عامل خطرناک محیطی رایج برای انسان در بسیاری از موقعیت های شغلی است که در هنگام انجام وظایف شناختی می‌تواند منجر به افزایش خستگی گردد. خستگی یک پدیده چند عاملی است که می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله متغیرهای محیطی، فیزیولوژیکی و روانی قرارگرفته و برمولفه های بیومکانیکی، فیزیولوژیکی و روانی تأثیر گذارد. مطالعه حاضر بر تاثیر مولفه های استرس حرارتی، فاکتورهای شغلی، فیزیولوژیکی و فرسودگی شغلی بر خستگی متمرکز است.
روش کار: این مطالعه توصیفی-تحلیلی بصورت مقطعی برروی 189 نفر ازکارکنان عملیات شرکت مناطق نفت خیز جنوب واقع در استان خوزستان در ایستگاه‌های کاری سرپوشیده و روباز در تابستان سال 1403 انجام شد. استرس حرارتی محیط‌کار توسط شاخص WBGT و ارزیابی ریسک تنش حرارتی مورد بررسی قرارگرفت. اطلاعات دموگرافیک و شغلی افراد شامل سوالات مربوط به سن، قد، وزن، مصرف سیگار، وضعیت تاهل، تعداد ساعت خواب در شبانه روز، تعداد ساعت ورزش در طول هفته، سطح تحصیلات، سابقه کار، نوع و محل شغل و نوع شیفت کار(ثابت صبح کار یا نوبت کار) به وسیله پرسش‌نامه جمع آوری شد. متغیرهای فیزیولوژیک دمای پوست، دمای گوش، فشار خون وتعداد ضربان قلب نیز اندازه گیری شدند. به منظور بررسی خستگی کلی و فرسودگی شغلی، پرسش نامه خستگی چند بعدی (MFI) و فرسودگی شغلی مسلش توسط کارکنان تکمیل گردید. آنالیز داده‌ها با آزمون ANOVA ، تی مستقل، تی زوجی و ضریب همبستگی اسپیرمن در نرم افزار spss نسخه 24 انجام شد.
یافته ها: نتایج نشان داد وضعیت مواجهه با استرس حرارتی 9/79 درصد شاغلین غیرمجاز می‌باشد. در میان مشاغل مختلف نیروهای تعمیرات بیشترین میانگین خستگی عاطفی(38/23)، مسخ شخصیت(34/15)، خستگی عمومی(00/10) و خستگی جسمی(05/9) را داشتند. میان استرس حرارتی و خستگی و کاهش انگیزه، میان تمامی مولفه‌‌های فرسودگی شغلی و خستگی عمومی و میان دمای عمقی، فشارخون و خستگی عمومی ارتباط آماری معنادار مشاهده شد(p<0/05). همچنین اختلاف میانگین خرده مقیاس‌های خستگی در افراد متاهل و غیر متاهل، سیگاری و غیر سیگاری و افراد با سطح تحصیلات متفاوت معنادار نبود.
نتیجه گیری: خستگی با استرس حرارتی، متغیرهای فیزیولوژیک، فرسودگی شغلی، برخی عادت‌های فردی مانند مقدار خواب و ورزش و نوع شغل افراد بصورت معنی دار ارتباط دارد. در شرایط کاری گرم، توجه به متغیرهای فیزیولوژیکی و عوامل محیطی می‌تواند به پیش‌بینی و مدیریت خستگی کمک کند.
روش کار: این مطالعه توصیفی-تحلیلی بصورت مقطعی برروی 189 نفر ازکارکنان عملیات شرکت مناطق نفت خیز جنوب واقع در استان خوزستان در ایستگاه‌های کاری سرپوشیده و روباز در تابستان سال 1403 انجام شد. استرس حرارتی محیط‌کار توسط شاخص WBGT و ارزیابی ریسک تنش حرارتی مورد بررسی قرارگرفت. اطلاعات دموگرافیک و شغلی افراد شامل سوالات مربوط به سن، قد، وزن، مصرف سیگار، وضعیت تاهل، تعداد ساعت خواب در شبانه روز، تعداد ساعت ورزش در طول هفته، سطح تحصیلات، سابقه کار، نوع و محل شغل و نوع شیفت کار(ثابت صبح کار یا نوبت کار) به وسیله پرسش‌نامه جمع آوری شد. متغیرهای فیزیولوژیک دمای پوست، دمای گوش، فشار خون وتعداد ضربان قلب نیز اندازه گیری شدند. به منظور بررسی خستگی کلی و فرسودگی شغلی، پرسش نامه خستگی چند بعدی (MFI) و فرسودگی شغلی مسلش توسط کارکنان تکمیل گردید. آنالیز داده‌ها با آزمون ANOVA ، تی مستقل، تی زوجی و ضریب همبستگی اسپیرمن در نرم افزار spss نسخه 24 انجام شد.
یافته ها: نتایج نشان داد وضعیت مواجهه با استرس حرارتی 9/79 درصد شاغلین غیرمجاز می‌باشد. در میان مشاغل مختلف نیروهای تعمیرات بیشترین میانگین خستگی عاطفی(38/23)، مسخ شخصیت(34/15)، خستگی عمومی(00/10) و خستگی جسمی(05/9) را داشتند. میان استرس حرارتی و خستگی و کاهش انگیزه، میان تمامی مولفه‌‌های فرسودگی شغلی و خستگی عمومی و میان دمای عمقی، فشارخون و خستگی عمومی ارتباط آماری معنادار مشاهده شد(p<0/05). همچنین اختلاف میانگین خرده مقیاس‌های خستگی در افراد متاهل و غیر متاهل، سیگاری و غیر سیگاری و افراد با سطح تحصیلات متفاوت معنادار نبود.
نتیجه گیری: خستگی با استرس حرارتی، متغیرهای فیزیولوژیک، فرسودگی شغلی، برخی عادت‌های فردی مانند مقدار خواب و ورزش و نوع شغل افراد بصورت معنی دار ارتباط دارد. در شرایط کاری گرم، توجه به متغیرهای فیزیولوژیکی و عوامل محیطی می‌تواند به پیش‌بینی و مدیریت خستگی کمک کند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
عوامل زیان آور فیزیکی محیط کار
دریافت: 1404/1/17 | پذیرش: 1404/1/1 | انتشار: 1404/1/1
دریافت: 1404/1/17 | پذیرش: 1404/1/1 | انتشار: 1404/1/1
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
