1- گروه مهندسی بهداشت حرفهای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
2- مرکز تحقیقات بیماریهای ناشی از صنعت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی، یزد، ایران
3- گروه مهندسی بهداشت حرفهای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی، یزد، ایران
4- گروه مهندسی بهداشت حرفهای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران ، alikarimi57@gmail.com
چکیده: (1767 مشاهده)
مقدمه: ایمنی در مراکز بهداشتی و درمانی برای سلامت و رفاه کارکنان، بیماران و اثربخشی سازمانی از اهمیت بالایی برخوردار است. در سالهای اخیر مطالعات مختلفی به بررسی ارتباط انواع سبکهای رهبری و عملکرد ایمنی به عنوان یکی از شاخصهای ارتقای ایمنی، پرداختهاند. مرور سیستماتیک حاضر به بررسی ارتباط بین سبکها و رویکردهای مختلف رهبری با عملکرد ایمنی کارکنان مراکز بهداشتی درمانی میپردازد تا درک بهتری از تأثیرات مثبت یا منفی رهبری بر عملکرد ایمنی کارکنان ارائه دهد و راهکارهایی برای بهبود عملکرد ایمنی در مراکز بهداشتی-درمانی پیشنهاد کند.
روش کار: جستجو در پایگاههای Scopus، Pubmed و Web of Science (ISI) انجام شد. از کلمات کلیدی منعکسکننده سبکهای رهبری، عملکرد ایمنی و کارکنان مراکز بهداشتی درمانی استفاده شد. مطالعات منتشر شده تا انتهای سال 2024 استخراج و طبق PRISMA و معیارها مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: در نهایت 19 مقاله مرتبط انتخاب و وارد مطالعه شد. در طی بررسی مطالعات یازده سبک یا رویکرد رهبری در ارتباط با عملکرد ایمنی در محیطهای بهداشتی و درمانی مختلف شناسایی شد. این یازده سبک یا رویکرد رهبری شامل رهبری تحولآفرین، رهبری مبادله رهبر-عضو، رهبری بازخوردی و ارتباطات با اولویت ایمنی، رهبری اخلاقی، رهبری توانمند ساز، رهبری مخرب و ناهماهنگ (تعامل رهبری تحولآفرین و بیاحترامی)، رهبری تعاملی، رهبری وظیفه محور، رهبری اصیل، رهبری ایمنی و رهبری خدمتگزار بود. تمام سبکها یا رویکردهای رهبری بهجز رهبری مخرب و ناهماهنگ، تأثیر مثبت مستقیم یا غیرمستقیم بر عملکرد ایمنی داشتند. همچنین بیشترین تعداد مطالعات (4=n) مربوط به هر یک از سبکهای رهبری تحولآفرین و رهبری مبادله رهبر – عضو بود.
نتیجه گیری: انتخاب سبکهای رهبری مناسب میتواند به ارتقای ایمنی، کاهش حوادث شغلی و بهبود کیفیت خدمات در محیطهای بهداشتی درمانی کمک کند. یافتههای این پژوهش بر ضرورت توسعه سبکهای رهبری مؤثر و تقویت رویکردهای مدیریتی مناسب برای بهبود ایمنی در مراکز بهداشتی و درمانی تأکید دارد.